จุดเริ่มต้นของ บ้านพิพิธภัณฑ์ คุณาวงศ์

บ้านพิพิธภัณฑ์คุณาวงศ์ถือกำเนิดขึ้นจากความหลงใหลอย่างลึกซึ้งในศิลปะ หนังสือ และวัตถุโบราณ ซึ่งเป็นแรงบันดาลใจสำคัญที่ผลักดันให้เริ่มต้นการสะสมผลงานศิลปะอย่างจริงจัง แรงจูงใจนี้เริ่มต้นจากการเดินทางเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์ในต่างประเทศ จนได้พบกับผลงานของศิลปินชาวโปแลนด์ Igor Mitoraj  ณ The British Museum ซึ่งสร้างความประทับใจอย่างยิ่ง และนำไปสู่การได้ครอบครองประติมากรรมลิมิเต็ดเอดิชันชิ้นแรกจากการซื้อหนังสือศิลปินผู้นี้

จากจุดเริ่มต้นเล็กๆ ดังกล่าว ได้ขยายวงการสะสมไปสู่งานประติมากรรมไทย วัตถุโบราณ และจิตรกรรม โดยนำสิ่งของที่เปี่ยมด้วยคุณค่าทางใจและศิลปะเหล่านี้มาไว้ใกล้ตัว ทั้งในบ้านและที่ทำงาน และท้ายที่สุดได้นำมารวบรวมและจัดแสดงภายในบ้านหลังใหม่ที่สร้างขึ้นโดยมีเจตจำนงชัดเจนให้เป็นพื้นที่แห่งแรงบันดาลใจ เพื่อแบ่งปันต่อสาธารณชนในรูปแบบของพิพิธภัณฑ์ ซึ่งปัจจุบันเปิดให้เข้าชมสัปดาห์ละหนึ่งวัน

ในช่วงหนึ่งของชีวิต เจ้าของคอลเลกชันได้พบเห็นประติมากรรมของนักศึกษาที่ถูกละเลยและวางทิ้งไว้ในพื้นที่สาธารณะของมหาวิทยาลัยศิลปากร ซึ่งกลายเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญที่กระตุ้นให้เกิดปณิธานในการอนุรักษ์และส่งเสริมศิลปะไทย โดยเฉพาะประติมากรรม จึงได้ก่อตั้ง “ศูนย์ประติมากรรมกรุงเทพ” ขึ้นเมื่อวันที่ 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2547 เพื่อทำหน้าที่เป็นแหล่งจัดแสดงและศูนย์การเรียนรู้ทางศิลปะประติมากรรมสำหรับนักเรียน นักศึกษา และประชาชนทั่วไป ทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศ โดยปัจจุบันมีผลงานสะสมราว 200 ชิ้น

การสะสมได้ขยายออกไปสู่งานพระพุทธรูปจากหลากหลายยุคสมัย ไม่ว่าจะเป็นศิลปะสุโขทัย อยุธยา รัตนโกสินทร์ รวมถึงศิลปะลพบุรี ทวารวดี และผลงานร่วมสมัยของศิลปินไทยรุ่นใหม่ พร้อมทั้งมีการจัดแสดงงานในรูปแบบนิทรรศการหมุนเวียน ณ ศูนย์ศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร

ท้ายที่สุด ได้มีการรวบรวมคอลเลกชันทั้งหมด ทั้งพระพุทธรูป วัตถุโบราณ และงานศิลปะหลากหลายประเภท มาจัดแสดงในสถานที่ถาวรภายใต้ชื่อ “บ้านพิพิธภัณฑ์คุณาวงศ์” ณ สุพรรณสุรวงศ์ โดยแบ่งพื้นที่ออกเป็นโซนศูนย์ปฏิบัติธรรมทางพุทธศาสนา และโซนจัดแสดงงานศิลปะพุทธศิลป์ร่วมสมัย อาทิ ผลงานของอาจารย์นนทิวรรธน์ จันทนะผะลิน ที่สะท้อนกระบวนการปฏิบัติวิปัสสนา งานของแดง บัวแสน ที่ถ่ายทอดแนวคิดเกี่ยวกับวัฏสงสาร และงานของอาจารย์นพดล ซึ่งใช้เทคนิคการหล่อแบบไทยโบราณ ถ่ายทอดประสบการณ์ทางจิตขณะนั่งสมาธิผ่านผลงานศิลป์

ทั้งหมดนี้คือเส้นทางของบ้านพิพิธภัณฑ์คุณาวงศ์ จากจุดเริ่มต้นเล็ก ๆ อันเปี่ยมด้วยแรงบันดาลใจ สู่งานสะสมอันทรงคุณค่า และการเป็นพื้นที่แห่งการเรียนรู้ แบ่งปัน และจรรโลงวัฒนธรรมไทยให้คงอยู่ต่อไปอย่างยั่งยืน